Denetim, Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Denetim

·         Kooperatifler açısından denetim, kooperatiflerin tüm faaliyetlerinin mevzuat hükümleri, kanun, tüzük, yönetmelik, ana sözleşme, Genel Kurul kararları ve iyi niyet esaslarına uygun olup olmadığının araştırılması için yapılan tüm çalışmalardır.

·         Denetimde zamana bağlılık olmaması nedeniyle kooperatif yöneticilerinin her an hazırlıklı olmaları ve işlerini mevzuata uygun yapmaları sağlanır.

·         Denetim eğitici ve öğreticidir, kooperatif Yönetim Kurulunun mevzuat bilgisinin gelişmesini sağlar.

·         Denetim caydırıcıdır, kooperatifte mevzuata aykırı işlemleri ve suç işleme eğilimini azaltır.

Görevler

·         Yönetim Kurulunun ihmali halinde Genel Kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya çağırmak.

·         Yönetim Kurulu üyelerinin kanun ve ana sözleşme hükümleri ile iyi niyet esaslarına uygun davranmalarına nezaret etmek.

·         Yönetim Kurulu üyelerinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak, toplantı nisabının kaybedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere gecikmeksizin yeteri kadar yedek üye çağırmak.

·         Kooperatif ortaklarının, Yönetim Kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki şikâyetlerini incelemek ve inceleme sonucunu yıllık raporunda açıklamak.

·         Uygun gördükleri teklifleri Yönetim Kurulu ve Genel Kurul toplantılarının gündemine koydurmak.

Yetki Ve Sorumluluk

·             Denetçiler, Yönetim Kurulu üyelerinin üyelik şartlarını taşıyıp taşımadıklarını incelemek zorundadırlar. Bu itibarla, denetçilerin, Yönetim Kurulu üyelerinden nüfus cüzdanı sureti, aynı türde başka bir kooperatifte Yönetim Kurulu üyesi olmadıklarına ilişkin imzalı bir beyan, Cumhuriyet Savcılıklarından alınmış adli sicil kaydı, yaptığı işi gösterir belge gibi evrakı alıp bunları muhafaza etmeleri yerinde olacaktır.

·             Denetçilerce yapılan araştırma sonucunda, üyelik şartlarını taşımadıkları halde Yönetim Kurulu üyeliğine Seçilenlerle bu şartları sonradan kaybettikleri anlaşılanların görevlerine Yönetim Kurulunca son verilir.

·             Bu itibarla, yapılan inceleme sonucunda Yönetim Kurulu üyesinin üyelik şartlarına haiz olmadığının belirlenmesi durumunda, durumun yazılı olarak Yönetim Kuruluna bildirilmesi gerekmektedir.

·             Denetçiler, görevleri çerçevesinde işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun veya ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda Genel Kurula haber vermekle yükümlüdürler (KK. m.67, f.2).

·             Denetçiler incelemeleri sırasında noksanlık ya da mevzuata aykırılıklarla karşılaşabilirler. Bu durumda denetçiler, bu bulguya sebep olan ya da olanları, örneğin kooperatifin çalışanı, müdürü, genel müdürü ya da Yönetim Kurulu üyesini, bunların bağlı olduğu organa; örneğin, müdür, genel müdür, Yönetim Kurulu ya da Yönetim Kurulu başkanına, bildirmekle yükümlüdürler. Ayrıca denetçiler, bu durumu, gerekli hallerde, Genel Kurula da haber vermek durumundadırlar.

·             Bu durumda, konunun önemine yönelik olarak ya Genel Kurulun derhal toplanmasının sağlanması ya da Genel Kurulun yıllık toplantısında ilgili hususun denetçi raporlarında konu edilmesi suretiyle Genel Kurul bilgilendirilebilir.

·             Denetçiler, yönetim ve Genel Kurul toplantılarına katılırlar. Ancak, Yönetim Kurulunda oy kullanmazlar (KK m.67, f.3).

·             Denetçiler, Yönetim Kurulu toplantılarında Yönetim Kurulunun mevzuat hükümlerine uygun hareket edip etmediklerini, bu yönde karar alıp almadıklarını takip edebilirler. Bu itibarla, toplantının yeri ve zamanının Yöneticiler tarafından denetçilere önceden bildirilmesi yerinde olacaktır.

·             Yasa ve ana sözleşme hükümlerine aykırı hareket etmek suretiyle kendi kusurlarından dolayı kooperatif ortaklarının zararına sebebiyet veren Yönetim Kurulu üyeleri fiil ve davranışlarından dolayı kooperatife karşı hukuki olarak sorumlu olmaktadırlar.

·             Denetçiler, kanun veya ana sözleşme ile kendilerine yükletilen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı kusursuz olduklarını ispat etmedikçe müteselsilen sorumludurlar (KK.m98, TTK m.359).

·             Denetçiler açısından hukuki sorumluluk toplu şekilde söz konusu olur ve sorumluluktan kurtulmak isteyen denetçinin kusursuzluğunu ispat etmesi gerekir. Denetçiler açısından bu durumlarda kusurlu oldukları kural olarak kabul edilmekte ve kusursuz olduklarının ispatı yükü kendilerine bırakılmaktadır.